Σχολιασμός αντιρατσιστικού νομοσχεδίου

Σ/Ν με τίτλο «Καταπολέμηση ιδιαίτερα σοβαρών εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας


της Ειρήνης Πετροπούλου

Όπως πληροφορήθηκα από την ιστοσελίδα της Βουλής των Ελλήνων το εδώ και ένα χρόνο αναμενόμενο Σ/Ν με τίτλο «Καταπολέμηση ιδιαίτερα σοβαρών εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας», γνωστό και ως αντιρατσιστικό νομοσχέδιο που θα αντικαταστήσει τον Ν.927/1979, πρόκειται να συζητηθεί στην Ολομέλεια της Βουλής τη Δευτέρα 16 και τη Τρίτη 17 Ιανουαρίου 2012 με εισηγήτριες τις κυρίες Βασιλική Τσόνογλου-Βολλιώτη (ΠΑΣΟΚ) και Φωτεινή Πιπιλή (ΝΔ). Το συγκεκριμένο Σ/Ν είχε κατατεθεί προς συζήτηση στην Ειδική Επιτροπή της Βουλής – στην οποία και συζητήθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου.


Πρόκειται για προσαρμογή στην Εθνική Νομοθεσία της Απόφασης-Πλαίσιο 2008/913/ΔΕΥ της Ευρωπαϊκής Ένωσης με σκοπό να καταπολεμηθούν ιδιαίτερα σοβαρές εκδηλώσεις ρατσισμού και ξενοφοβίας, που αντίκεινται ευθέως στις αρχές της ελευθερίας, του σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου, των θεμελιωδών ελευθεριών, καθώς και του κράτους δικαίου και μπορούν να διασαλεύσουν άμεσα την κοινωνική ειρήνη.

Μπορεί να θυμάστε ότι η ΟΛΚΕ είχε τοποθετηθεί στο Δελτίο Τύπου της με ημερομηνία 5 Μαρτίου 2011 και όσο η πρόταση του νομοσχεδίου ήταν σε δημόσια διαβούλευση, εντοπίζοντας τρία προβληματικά σημεία:

1) Στην μη-ποινικοποίηση του δημόσιου ομοφοβικού λόγου όταν δεν οδηγεί στην εξέγερση μιας ομάδας εναντίον μιας άλλης μη αρεστής, σε αντίθεση με τον 927/1979 που ποινικοποιούσε τον μισαλλόδοξο λόγο. Είχαμε, μάλιστα, προβληματιστεί ως προς το είδος και την πληρότητα της προστασίας που θα προσέφερε ένας τέτοιος νόμος στα άτομα με ομοερωτικό σεξουαλικό προσανατολισμό ή διαφορετική ταυτότητα κοινωνικού φύλου τη στιγμή που θα περνούσαν ατιμώρητες εκφράσεις και απόψεις απροκάλυπτα ρατσιστικές και εξευτελιστικές.

2) Είχαμε εντοπίσει ότι ο όρος «γενετήσιος προσανατολισμός», αντί του ορθότερου «σεξουαλικός προσανατολισμός», που αποτελούσε πιστή μετάφραση του αντίστοιχου αγγλικού όρου «sexual orientation», περισσότερο παρέπεμπε στα αναπαραγωγικά δικαιώματα παρά στον ομοερωτικό προσανατολισμό. Επίσης, έκπληξη μας είχε προκαλέσει και η πλήρης απουσία μνείας στην ευπαθή ομάδα των διαφυλικών, διεμφυλικών και φυλομεταβατικών ατόμων. Ειδικά, η τελευταία ομάδα παρέμενε (και παραμένει) «αόρατη» τόσο στη ρητορική όσο και στα εγκλήματα μίσους.

3) Στην αρχική πρόταση νόμου αναφερόταν πως δικαίωμα παράστασης πολιτικής αγωγής είχαν μόνο οι εγγεγραμμένες στο μητρώο ECOSOC του ΟΗΕ ΜΚΟ, με αποτέλεσμα να αποκλείονται από το δικαίωμα να εκπροσωπούν στο δικαστήριο το θύμα.

Τέλος, η αρχική πρόταση νόμου περιελάμβανε τον όρο «εχθροπάθεια» που είχε προκαλέσει πλήθος αντιδράσεων κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης.

Το Σ/Ν που κατατέθηκε για συζήτηση στην Επιτροπή της Βουλής ήταν αισθητά βελτιωμένο ως προς το αρχικό (αυτό της δημόσιας διαβούλευσης), μεταξύ άλλων και στα εξής σημεία:

1) Ο όρος «εχθροπάθεια» αντικαταστάθηκε με τον ορθότερο «μίσος», μετάφραση του όρου «hate» του αγγλικού πρωτότυπου κειμένου.

2) Ο όρος «γενετήσιος προσανατολισμός» αντικαταστάθηκε από τον ορθότερο «σεξουαλικός προσανατολισμός». Δυστυχώς, δεν προστέθηκε και η «ταυτότητα φύλου» ώστε να μιλάμε αυτή τη στιγμή για πληρότητα στην προστασία που παρέχεται.

Θα ήθελα να σταθώ λίγο περισσότερο σε αυτό το σημείο. Ο τότε Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων δικαιωμάτων κ Χάρης Καστανίδης είχε αναφέρει ότι μέσα στον όρο «γενετήσιος προσανατολισμός» περιλαμβάνονταν και τα πρόσωπα που υφίστανται διακρίσεις λόγω ταυτότητας φύλου τον Μάρτιο 2011, μετά από ερώτηση της βουλευτίνας του ΣΥΡΙΖΑ κ Ηρώς Διώτη και μετά από αίτημα του ΣΥΔ.

Πρόσφατη έρευνα πάνω στη νομική κατάσταση και την πολιτική επιχειρηματολογία, καθώς και στο κατά πόσο οι χώρες – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν την ικανότητα να υιοθετήσουν  μια πληρέστερη νομοθεσία πάνω στην καταπολέμηση των ρατσιστικών εκδηλώσεων και εγκλημάτων μίσους (σύμφωνα με το Άρθρο 19 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης) – που αποτελεί και τη νομική βάση θεσμοθέτησης της αντιρατσιστικής νομοθεσίας ώστε να προστατεύονται επαρκώς θέματα φυλής, φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού, αναπηρίας, ηλικίας και θρησκευτικών πεποιθήσεων – συνέστησε το εξής: «Η ευρωπαϊκή νομοθεσία που αφορά διακρίσεις λόγω φύλου καλύπτει εν μέρει και τις διακρίσεις που γίνονται λόγω ταυτότητας φύλου. Συνεπώς, η νομοθεσία κατά των ρατσιστικών-ομοφοβικών εκδηλώσεων και των εγκλημάτων μίσους, οφείλει να έχει ισότιμη εφαρμογή και κατά των τρανσφοβικών εγκλημάτων, προστατεύοντας αποτελεσματικά την ευπαθή αυτή ομάδα».

3) Στις αξιόποινες πράξεις περιλαμβάνεται και η «απειλή για τη ζωή ή την ελευθερία ή την σωματική ακεραιότητα των θυμάτων, πέρα από την προστασία της «δημόσιας τάξης». Θεωρείται ποινικό αδίκημα η δημόσια υποκίνηση βίας ή μίσους και η παρότρυνση σε πράξεις βίας ή μίσους κατά προσώπων ή ομάδων.

4) Προβλέπεται η ποινική και πειθαρχική δίωξη για αξιόποινες πράξεις που τελούνται από δημόσιο λειτουργό ή υπάλληλο κατά την άσκηση των καθηκόντων της/του.

5) Προβλέπεται ευθύνη και νομικών προσώπων.

6) Δίνεται το δικαίωμα παράστασης πολιτικής αγωγής σε οργανώσεις που το προβλέπει το καταστατικό τους.

Τέλος, κατά τη διάρκεια της συζήτησης που έγινε στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή, υπήρξαν αρκετές εκπλήξεις από τις αντιδράσεις των εκπροσώπων των κομμάτων.

Η ΝΔ είχε ψηφίσει υπέρ της απόφασης-πλαισίου στις 28 Νοεμβρίου 2008 στο Συμβούλιο της Ευρώπης, αλλά τον Μάρτιο 2011 αποφάσισε ν’ αλλάξει «ρότα» κρίνοντας ότι η υιοθέτηση της ποινικής καταστολής ως μέσο περιορισμού της «ενοχλητικής» χρήσης του λόγου στην πολιτική, την κοινωνία, στα έντυπα κλπ αποτελεί «βαρύτατο νομικό και πολιτικό σφάλμα»!!! Επιφυλάχτηκε, δε μέσω της κυρίας Πιπιλή, να κάνει μια τελική τοποθέτηση κατά την συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής!

Ανάλογη επιφύλαξη εκφράστηκε και από τον βουλευτή του ΚΚΕ κ Σκυλλάκο.

Ο ΛΑΟΣ, μέσω του κ Αθανασίου Πλεύρη, καταψήφισε το Σ/Ν θεωρώντας ότι έτσι η Ελλάδα θα οδηγηθεί σε μια πολύ-πολιτισμική κοινωνία, κάτι με το οποίο διαφωνεί ιδεολογικά το κόμμα του.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, μέσω του κ Βασιλείου Μουλόπουλου, καταψήφισε το Σ/Ν, παρόλο που είχε επανειλημμένα ταχθεί υπέρ της επέκτασης του 927/1979 ώστε να καλύπτονται και διακρίσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του κ Μουλόπουλου ότι «με το νομοσχέδιο θα δικαζόταν ακόμα και ο Μαρξ επειδή μίλησε για ‘ταξικό μίσος’»!!!

Μόνο το ΠΑΣΟΚ τάχθηκε υπέρ του Σ/Ν τηρώντας ξεκάθαρη στάση.

Εν κατακλείδι, η συζήτηση για το νέο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο στην Ολομέλεια της Βουλής θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον και για άλλον ένα λόγο: θα μας δώσει σαφή εικόνα του πώς αντιλαμβάνονται τα πολιτικά κόμματα το ζήτημα της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου, του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου κατά του ομοφοβικού και εξευτελιστικού λόγου, καθώς και με ποιο νομικό τρόπο μπορεί να διασφαλιστεί η τήρηση των διεθνών υποχρεώσεων της Ελλάδας, πέρα από τη συγκεκριμένη Απόφαση-Πλαίσιο του 2008. Ενδέχεται, σε περίπτωση μη τήρησης της η Ελλάδα να καταδικαστεί (με το ανάλογο πρόστιμο) από το δικαστήριο της ΕΕ. Σημειωτέον ότι η Διεθνής Σύμβαση του 1966 για την εξάλειψη κάθε μορφής φυλετικών διακρίσεων προβλέπει ρητά η ρητορική μίσους να θεωρείται ποινικό αδίκημα.

Σημείωση: Τελικά το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή για ν’ αποσυρθεί άρδην κλυδωνίζοντας – έστω και για λίγο – τη μη-αιρετή Κυβέρνηση Παπαδήμου η οποία, κατά τα άλλα, ψηφίζει ελαφριά τη καρδία Μνημόνια, περικοπές μισθών και συντάξεων, νέα μέτρα κλπ. Ο λόγος; Το Σ/Ν περιελάμβανε τροπολογία για την αποσυμφόρηση των φυλακών και προέβλεπε μαζικές αποφυλακίσεις φυλακισμένων! Το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων προτίμησε να υπαναχωρήσει παρά να υπερασπιστεί με σθένος τα ανθρώπινα δικαιώματα των LGBT ατόμων. Το Σ/Ν θα παραμείνει στα «αζήτητα» μέχρι να ενδιαφερθεί γι’ αυτό η επόμενη, μεθεπόμενη ή κάποια μελλοντική κυβέρνηση. Η στάση των μελών του Ελληνικού Κοινοβουλίου μας απέδειξε για άλλη μια φορά πως παραμένουν αδιάφορα, κωφά και τυφλά απέναντι στα θεμελιώδη δικαιώματα ειδικά όταν αυτά αφορούν την προστασία ενός διαφορετικού σεξουαλικού προσανατολισμού και μιας άλλης ταυτότητας κοινωνικού φύλου από κάθε μορφή μίσους, ρατσισμού, διασυρμού και ομοφοβίας. Το όλο σκηνικό θυμίζει μικροπολιτικό παιγνίδι με λειψή, όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, τράπουλα!


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου